September 2011
Klik op de afbeelding voor het complete digitale nummer (pdf bestand) 

De oudste stad van Friesland, dat is Staveren. Een naam die op middeleeuwse kaarten vaak eenzaam in een grote lege omgeving staat te pronken. Zo'n stad moet toch wel wat voorstellen, zou je denken. Het feest van 950 jaar stadsrechten wordt dit jaar dan ook groots gevierd. Maar van de stedelijke allure is tegenwoordig in Staveren niks te merken. Een bolwerk op de middeleeuwse grens tussen de Hollandse en Friese machtsgebieden? Je zoekt er vergeefs naar. Pakhuizen? Imposante regentenwoningen? Zware vestingwerken? Stadspoorten? In geen velden of wegen te zien. Staveren is een leuk stadje, maar zijn verleden is onvindbaar in het straatbeeld. Zijn geschiedenis is echter des te boeiender! In deze Fryslân enkele prikkelende bijdragen, zoals die van Gerben Abma, die zich afvraagt waar die wonderlijke tegenstelling toch vandaan komt, tussen glorierijk verleden en suffe werkelijkheid.

Juli 2011
Klik op de afbeelding voor het complete digitale nummer (pdf bestand) 

Het is maar goed dat het befaamde bronzen beeld van ús mem in Leeuwarden op een sokkel staat, dan lijkt deze oer-Friese koe nog een beetje imposant. Ze is eigenlijk maar een kleintje. Zulk praat moest je begin jaren vijftig, toen over de vorm van het beeld werd nagedacht, niet hebben. De maker, de Leeuwarder kunstenaar Gerhardus Adema, werd bij wijze van spreken horendol van de bemoeizucht van vooraanstaande veefokkers: geen detail ontsnapte aan hun aandacht en voortdurend liepen ze de kunstenaar met nieuwe eisen voor de voeten.

Mei 2011
Klik op de afbeelding voor het complete digitale nummer (pdf bestand) 

Een opvallend, oud kunstwerk uit de Koninklijke Bibliotheek siert het mei-nummer van Fryslân. De maker van de gouache in het liber amicorum van Juw van Harinxma uit 1625 zou wel vreemd opkijken als hij zijn werk terugziet op een tijdschriftomslag met als thema-titel "Seks". Nu dekt deze titel niet geheel de lading, om in terminologie te blijven. De meeste artikelen gaan meer over de morele opvattingen: over wat mocht en wat niet. Over wat desondanks werd gedaan en wat werd nagelaten. Weinig onderwerpen houden de mens zo bezig als sexualiteit, maar er vrijelijk over praten: nou nee.

Maart 2011
Klik op de afbeelding voor het complete digitale nummer (pdf bestand) 

De maarteditie van Fryslân gaat over wateroverlast. Dat is een "eeuwig" actueel thema in Friesland. Ga maar na: het langste stuk buitengrens is water, tot de aanleg van de Afsluitdijk (eigenlijk 'Afsluitdam') zout water. En dan heeft de Friese bodem ook nog een onhandig reliëf. Er is wat afgeploeterd om het watermonster te bedwingen. En nog altijd beroert het thema 'Het water komt' die Friese gemoederen.