September 2013
Klik op de afbeelding voor het complete digitale nummer (pdf bestand) 

De cruciale periode in de vaderlandse geschiedenis is de onvoorstelbare uitbarsting van ondernemingslust eind 16de, eerste helft 17de eeuw. In economische, maar zeker ook in culturele zin ontstegen de kustgewesten met adembenemende ideeënrijkdom en productie elke concurrentie. Het blijft een verbijsterende prestatie, in de eerste plaats van de gewesten Holland en Zeeland, maar kort daarachter Friesland.

Juli 2013
Klik op de afbeelding voor het complete digitale nummer (pdf bestand) 

Zo ogenschijnlijk kalm het Fries Museum decennialang door de tijd scharrelde, zo onrustig is het sinds 2000. Het instituut aan de Leeuwarder Turfmarkt leek wat ingedut, maar kreeg onder leiding van Wim van Krimpen een flinke schop onder de kont. De laatste jaren is het museum speelbal van steeds heftiger discussies. Over de, volgens sommigen giftige, erfenis van Abe Bonnema, over het collectiebeheer, het tentoonstellingenbeleid, de directeurskeuzes, de rol van de provincie. Nu het eindelijk zover is dat het nieuwe gebouw op het Wilhelminaplein, vol in de schijnwerpers van Frieslands meest publieke ruimte, geopend gaat worden en de trots aanzwelt, is er beroering over talrijke ontslagen die het functioneren van een moderne cultuurtempel lijken te bedreigen.

Mei 2013
Klik op de afbeelding voor het complete digitale nummer (pdf bestand) 

Onze meren zijn, zeker in economisch zware tijden, een onmisbare inkomstenbron voor Friesland. Als een Zuid-Europees probleemland drijft ook Friesland deels op Duitse investeringen, al kunnen we van mening verschillen over de kwaliteit van de tegenprestatie en de toon van waardering voor onze oosterburen. Een nadere blik in de geschiedenis leert dat het zoete water altijd al zorgde voor een goedbelegde boterham. Het enige dat wèl veranderde, is de dreiging van het woeste water dat kostbare landbouwgrond opslokt, have en goed overstroomt en vee laat verdrinken.
Het binnenwater staat als het ware gebeiteld in de blauwdruk van het Friese karakter, veel meer dan de zee die ons omringt. Dat kan ook moeilijk anders als we weten dat ons gewest van oudsher een archipel van (schier)eilandjes is. Plassen en meren kwamen en gingen door zoutwinning, droogmaling voor nieuwe landbouw, turfgraverij, overstromingen en transport. Dorpen verdwenen in de kolkende watermassa, de helft van Friesland was eeuwenlang alleen over het water bereikbaar. Vier artikelen in deze Fryslân belichten verschillende aspecten van de rol van de meren in de Friese geschiedenis.

Maart 2013
Klik op de afbeelding voor het complete digitale nummer (pdf bestand) 

Halverwege april is het voor Friesland 68 jaar geleden dat een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog. Ook al is hier nauwelijks gevochten en gebombardeerd, vonden geen massale deportaties of executies plaats, voor hen die het meemaakten, bleef de oorlog levenslang een traumatische gebeurtenis. Die oorlog is voor steeds minder mensen een persoonlijke herinnering, voor steeds meer geschiedenis, dus herinneringen van anderen: gevat in verhalen, verteld en beschreven, en beelden. Heeft de persoonlijke herinnering de neiging de uitersten te versterken, het beeld uit de geschiedenis verandert met de tijd. Het Friese Verzetsmuseum in Leeuwarden is daar een goed voorbeeld van. Erik Somers van het NIOD (die op dit onderwerp gaat promoveren) beschrijft hoe het Verzetsmuseum zich ontwikkelde van een particuliere verzameling spullen over het Friese verzet tot een museum dat het bredere verhaal vertelt over de oorlog in Friesland. Het begrip 'verzet' blijft natuurlijk belangrijk, maar is in de naam alleen gehandhaafd vanwege de naamsbekendheid.