Oant yn de santiger jierren lieten tal fan suvelfabriken har ôffalwetter fuortstreame yn it omlizzende oerflaktewetter. Dat joech in protte oerlêst foar omwenners. Aksjes om de gefolgen te beheinen wienen healslachtich en it duorre oant begjin de njoggentiger jierren foar’t it definityf ophâlde. De measte fabriken wienen ferdwûn en de oaren wienen op it rioel oansletten.
Doarpsgek of boer?
Salomon Levy, Jan Binnes en Eeuwe Ennes binne de bekende nammen fan it Kollumer Oproer (1797), mar oer de feroarsaker fan it Oproer, Abel Reitses, witte wy amper wat. Wat wie syn famylje-achtergrûn, wêr wenne er en hoe fergie it him nei it Kollumer Oproer? Resint ûntdutsen feiten lizze dy ynformaasje bleat.
Bakker-politikus-bakker
Hoe komt in bakker út Minnertsgea ynienen yn de grutte polityk telâne en wêrom wurdt er dêrnei fan de iene dei op de oare wer bakker? Ale Ales Bakker (1745-1807) klom yn de begjinjierren fan de Bataafske Republyk op ta belangrike politike funksjes. It lân wie yn ûnstjoer en de patriotten lykje it pleit te besljochtsjen. Allerhanne ûnbekenden meitsje flitskarriêres. Mar har lot is wreed.
God ferstiet gjin Frysk
In man as in ikebeam yn it Fryske wâld, neamde syn freon Wumkes Sipke Huismans. Mar it tsjerklike fermidden fûn in dûmny mei Fryske idealen fierstente radikaal, hast gjinien woe him yn de pastorij ha. God ferstie gjin Frysk. Om’t de tsjerken dêr’t er dûmny west hie de stien betelle ha, gjin wurd oer syn fûle striid foar it Frysk.